Antoinette is genomineerd door haar leidinggevende Michiel van der Steen. Hij zegt over Antoinette: “Antoinette is een bevlogen Leermeester van de Leerwerkplaatsen binnen Levvel, een grote jeugdzorgorganisatie in (o.a.) Amsterdam. • Samen geven zij dagelijks vorm aan "Het Circulair magazijn" en "Team Bouw Wonen en Onderhoud", waarbinnen zij jongeren in kwetsbare posities in staat stellen om te werken aan herstel van persoonlijk welbevinden en/of hun opleiding af te ronden en reële werknemersvaardigheden op te doen. Dit doen zij o.a. aan de hand van verschillende (lichte) technische werkzaamheden.”
Antoinette, gefeliciteerd met de nominatie voor de Slimste Handen van Amsterdam. Wat dacht je toen je dat hoorde?
Ik dacht, wat leuk! Het begint langzamerhand een beetje voeten in de aarde te krijgen, wat we allemaal ooit op papier hebben bedacht hebben en wat nu eigenlijk gewoon heel goed gewaardeerd wordt.
Kan je vertellen wat je precies doet als sociotherapeuthische klusjesvrouw?
Ik ben eigenlijk een huis-, tuin- en keukenklusser, ik heb mijn eigen huis verbouwd, maar ik ben ook hulpverlener en ook therapeut. Mijn grootste droom was om iets op te zetten voor de jongeren die in de jeugdzorg zitten. Dat zijn er heel wat binnen Amsterdam en de regio. Dat zijn speciale jongeren omdat ze heel veel meegemaakt hebben en moeite hebben om een stageplek te krijgen voor een opleiding of eigenlijk niet meer meedoen omdat er zoveel aan de hand is. Ik heb de kans gekregen om een pilot te draaien, om te zorgen dat we een veilige werkplaats maken voor jongeren die heel veel kwaliteiten hebben, maar die dus niet mee kunnen in het reguliere aanbod. Een jaar of vijf geleden ben ik in een heel klein kamertje begonnen. Inmiddels heb ik mijn eigen werkplaats. Ik leid het team bouw, wonen en onderhoud: van lampen vervangen tot verhuizingen, tot dingen ophangen en opknappen. En ik heb een collega die een circulair magazijn aan het opbouwen is met de jongeren. Binnen de hulpverlening gooien we heel veel dingen onnodig weg omdat we de ruimte niet hebben om ze op te slaan en de tijd niet om er wat anders mee te doen. En wij zorgen dat alles een nieuwe bestemming krijgt bij de gezinnen, bij de jongeren die op zichzelf gaan wonen.
Wat zijn de werkzaamheden die je met de jongeren doet?
De werkzaamheden die we doen zijn heel gevarieerd. We hebben jongeren die niveau 1, niveau 2 stage lopen, van de praktijkscholen en ROC op maat. En we hebben jongeren die allang niet meer naar school gaan, terwijl ze nog wel leerplichtig zijn. Die bieden we dan weer een leer-werktraject aan. Het is een plek waar ze geen salaris krijgen, maar ze worden wel aangenomen als collega. En dat betekent dat je collega's op je wachten als je 's ochtends om negen uur start. Als je er niet bent, maken we ons zorgen. Dus het gaat ook echt over ergens weer bij horen, een team vormen. En het is een kleine setting en dat is eigenlijk het geheim van deze werkplaats. Eén leermeester met twee jongeren en niet meer. En dat maakt dat je heel goed ziet wat jongeren nodig hebben en ook waar hun kwaliteiten liggen. Hun weer zelfvertrouwen geven en op maat kunnen begeleiden en ook de taken daarbij vinden. En dat betekent dat degene die net een slechte nacht heeft gehad omdat hij herbeleving had, die kan in de werkplaats schilderen, kleien, een fiets maken, nou ja noem het, een mooie tafel gaan schuren en daar met een brandmachine prachtige schaakborden op maken, nou bedenk het en we doen het. Maar de anderen gaan dan bijvoorbeeld mee om een pand leeg te halen, omdat die groep gaat sluiten en we alle goede spullen eruit mogen halen. De lampcontrole, we hebben een vast pand waar we zorgen dat alle tl-buizen blijven branden. Daar kunnen we ook de proeve van bekwaamheid doen voor de opleidingen op niveau 1 en 2.
We hebben ook jongeren die bijvoorbeeld uitgevallen zijn op het MBO Houten Meubilerings College. Die komen dan bij ons en die zijn dan niet aan het stage lopen, want daarvoor zijn we niet helemaal geschikt. Er was iemand die heel goed kon omgaan met de zaagmachine en dus met haar ging ik dingen doen als zorgen dat die kast gerepareerd wordt, de lades weer pas klaarmaken.
Wij zijn geen eindstation, wij zijn een doorgangsplaats. We hebben ook nu een aantal jongeren die echt niet meer terug willen naar school. Die zijn bij ons in samenwerking met Amsterdam Werkt. Dan kunnen ze bij ons ervaring opdoen met bijvoorbeeld houtbewerking, lassen, fietsen. Om gewoon ook eens te ervaren, heb ik daar wat mee? Vind ik dat leuk?
De ervaring is dat als ze zonder ons naar Amsterdam Werkt gaan, dan gaat het vaak fout. Wij zorgen dat de gebruiksaanwijzing meegaat met de jongeren en voor een hele goede overdracht. Ze maken dan langzaam de overstap. Langzaam, steeds meer dagen daar, dan gaat dat goed.
De jongeren moeten niet bij ons zijn, ze mogen bij ons zijn. Ze kunnen ook niet weggestuurd worden. Je kunt alleen jezelf wegsturen.Als je met machines werkt en je bent stoned, dan moeten we even een pas op de plaats maken. Dan is dat even zo. De volgende dag kom je gewoon weer terug. Deze manier van werken, zoals het bij de start was bedacht, werkt prima. Doordat we 2 leermeesters hebben, mogen de jongeren aangeven met wie of welke klus ze mee willen. En soms is er geen keuze, dan moet de klus even geklaard worden.
Wat is het toekomstperspectief voor de jongeren bij jullie? Kan je voorbeelden geven van waar jongeren uiteindelijk terechtkomen naast Amsterdam Werkt?
Er zijn jongeren die door ons project en die extra aandacht wel hun stage hebben gehaald en dus wel hun niveau 1, niveau 2 gehaald hebben. En daarna gewoon door kunnen naar niveau drie en vier. We krijgen ook de VWO-jongeren die depressief thuis zitten wachten totdat ze uiteindelijk in dagbehandeling terecht kunnen. Dan komen ze soms binnen en zeggen ik heb twee linkerhanden. En uiteindelijk, na een week of acht, negen, dan blijkt zo'n jongere toch veel meer te kunnen dan dat hij zelf dacht, maar ook weer meedoet in de maatschappij. Een van die jongeren is nu aan het afstuderen van zijn VWO en wil psycholoog worden.
Dus het zijn jongeren met een laag IQ, jongeren met een hoog IQ, autisme. Dat maakt allemaal niet uit, want je hebt gewoon een kleine setting en ze leren heel veel bij ons.
Het klinkt alsof het werken met je handen op zichzelf al therapeutisch is.
Ja, dat heeft me ook geholpen toen ik een burn-out had.Het is fijn om iets te creëren. Je pakt voorwerpen op die misschien al afgedankt zijn. Besteed er aandacht aan en dan krijg je hele mooie projecten. De jongere en ik werken samen.Het is niet, ik ga zitten en de jongeren moeten het werk doen. Als zij werken, werk ik en andersom. Ze krijgen geen salaris, maar ondertussen vinden we heel veel, En dat mag dan mee naar huis, en dat is hun salaris. Ze voelen ook dat ze iets krijgen wat eigenlijk onbetaalbaar is.
Wat vind je het mooiste aan je beroep?
Het mooiste van mijn beroep vind ik dat ik met jongeren mag werken waar je echt het verschil kunt maken. Om te ontdekken waar jongeren heel goed in zijn zonder dat ze dat wisten. En dat betekent bijvoorbeeld dat we een fietsenmaker hadden, die niet wist dat hij fietsen kon maken. Maar om juist daar de kans toe te krijgen, om dat gewoon eens te ontdekken, samen uit te zoeken. Dat lijkt niks, maar dat is alles. Van denken dat je twee linkerhanden hebt, naar erachter komen dat je eigenlijk twee rechterhanden hebt.
Waar krijg jij het meeste energie van in je werk?
Het feit al dat ik na heel veel jaren hulpverlening nu fluitend naar mijn werk ga... Waar ik heel blij van word, is dat ik niet meer zoveel hoeft te registreren. Mijn registratie zit op een bierviltje. Dus honderd procent gaat naar waar ik dit voor opgezet heb, en dat is naar de jongeren. De jongeren zijn het uitgangspunt, niet de klus. Maar zonder klus kunnen we niks.
En met je handen bezig zijn, dat is ook het leukste. De jongeren gaan om drie uur weg en ik werk tot vijf uur. Vaak gebeurt het dat ik thuis even opbel ik kom iets later, want ik was nog heel even stoelen aan het maken. Want als je dat begeleiden van de jongeren doet met iets, met werkzaamheden waar je niet blij van wordt of die je niet leuk vind, dan is het niet leuk meer en werkt het ook niet.
Wanneer voel jij je gewaardeerd?
Het feit dat ik genomineerd ben is leuk, maar me gewaardeerd voelen door de jongeren en de collega's van verschillende afdelingen is goud waard.
Wat zijn jouw ambities?
Wat ik het mooiste vind is dat wat we bedacht hadden, "een werkplaats voor onze jongeren", in de praktijk zo goed werkt. De formule is heilig, 1 leermeester , 2 jongeren, niet meer.Eigenlijk moeten we dit soort plekken door de hele regio hebben, waarbij jongeren in nabijheid op zo'n plek kunnen komen om weer te herstellen. Of weer in beweging te komen.
Dus dat is jouw wens voor de toekomst, dat jouw concept uitgebreid zou worden?
Ja, en dat bewaak ik met mijn leven. Want de truc is: als je niks weet, dan maak je contact. Gewoon menselijk contact opbouwen. Dus geen dossiers lezen, en geen tijd verspillen aan administratie.
Waar ben je het meest trots op in je werk tot nu toe?
Dat wat we ooit op papier hebben bedacht, in de praktijk nog beter tot zijn recht komt. Belangrijk te vermelden is dat de vermogensstichting van Levvel ooit de pilot hebben gefinancierd. Inmiddels kunnen we onze broek al aardig ophouden. Dan zie je hoe een goede investering zichzelf terugverdient. Wij pakken met ons team klussen op, die anders uitbesteed zouden moeten worden.
Denk je dat er voldoende waardering voor technische vakmensen is?
Ik denk dat het steeds beter gaat en ik denk ook echt dat we de tijd gaan krijgen dat de jongeren die een goede mbo opleiding gaan doen, meer gewaardeerd gaan worden. Ik denk dat we langzamerhand eindelijk met z'n allen gaan zien dat een goede stucador, een goede schilder, een goede timmerman echt goud geld gaat verdienen. En onze jongeren zien dat.